't Fruitratje is een kleine landbouwonderneming actief in de hoogstamfruitteelt en landschapszorg. In het seizoen biedt Bram een breed gamma aan fruitsoorten aan zoals onder andere appelen, peren, kersen, pruimen, voornamelijk oude rassen. Buiten het seizoen is er een veelheid aan sappen beschikbaar, naast stroop en confituren.
Een keuze voor de producten van 't Fruitratje is ook een keuze voor een landschap met een ecologische en cultureel-historische waarde. Voor wie zich afvraagt wat dat fruitratje dan toch is: het fruitratje of de eikelmuis is een bedreigde diersoort die vroeger veel voor kwam in hoogstamboomgaarden en zijn omringende landschap. Een landschap dat vandaag de dag eveneens bedreigd is.
Bram onderhoudt ongeveer 12 ha hoogstam boomgaarden. Aan de Blauwschuurhoeve staan enkele hele oude bomen die tot wel 800 kg appels kunnen geven. Sommigen zijn net na de Tweede Wereldoorlog geplant door de grootvader van Bram. Met hun grote productie zijn het erg rendabele bomen en ze zorgen bovendien voor een mooi en biodivers landschap.
Bram onderhoudt deze en nog verschillende andere boomgaarden van anderen, via pacht of via onderlinge overeenkomsten. De boomgaarden zijn een bonte mix, appels, peren, abrikozen, krieken, kersen, pruimen…. Dit is een bewuste keuze om het risico te spreiden en is ook goed voor de biodiversiteit.
Er worden nog veel jonge boompjes bij aangeplant, allemaal oude rassen. Het duurt 15 à 20 jaar vooraleer een boom voldoende opbrengst heeft, dit vraagt dus een goede planning en een lange termijnvisie. Die oude rassen kunnen wel tot 100 jaar oud worden. Daarnaast plant Bram ook veel hagen en graaft hij poeltjes. Dat zorgt voor meer biodiversiteit, meer variatie in gewassen en een rijk insectenleven helpt ook bij de natuurlijke bestrijding van ziektes en plagen. Maar dit landschapswerk vraagt wel een groot engagement met veel vrijwillige werkuren en een hoop papierwerk.
Bram gebruikt enkel feromonen tegen de fruitmot, geen andere bestrijdingsmiddelen. In de boomgaarden grazen schapen, dit zorgt voor een natuurlijke bemesting. Bij nieuwe aanplanten wordt schimmeldominante compost en lavameel gebruikt. Tijdens de grote droogteperiode van enkele jaren geleden heeft Bram voor het eerst water moeten geven aan de nieuwe aanplanten. Hiervoor werd regenwater gebruikt dat wordt opgeslagen.
Plukken in hoogstamboomgaarden is heel tijdsintensief. In het seizoen schakelt Bram een seizoenarbeider in. Hij investeert nu ook in een toestel dat de pluk vergemakkelijkt, het is een soort omgekeerde grote parasol waar het fruit in valt. Verder is het vooral veel klimmen in de bomen, met de plukmand op de rug. Toch voor het fruit dat zo verkocht wordt. Het fruit dat dient voor de sappen wordt van de bomen ‘geschud’. Niet al het fruit wordt geoogst, Bram laat altijd wat hangen voor de vogels die er in de wintermaanden dankbaar gebruik van maken.
Een deel van het fruit wordt zo verkocht, het meeste wordt echter verwerkt tot sappen en siroop. Er zijn 14 soorten sap te verkrijgen. Appelsap wordt gemengd met frambozen, krieken, kers, rode biet…. Die zijn ofwel afkomstig uit de eigen boomgaarden, of aangekocht bij collega (bio) telers zoals de Ferme Framboos, Pur Fruit, De Wikke.
Zowel het fruit, sap en siroop worden verkocht via verschillende kanalen: markten, enkele winkels en restaurants in Brussel en Leuven, en uiteraard aan de voedselteams van Vlaams Brabant. Vier keer per jaar organiseren de GASAP’s (Réseau des Groupes d'Achat Solidaires de l'Agriculture Paysanne) van Brussel ook een verkoop.
De verkoop is dus gediversifieerd en dat is goed. Het vergt wel veel werk en tijd. Al bij al is het runnen van zijn bedrijf toch heel arbeidsintensief, er komt veel handwerk bij kijken. Zijn uurloon kent Bram niet echt maar het zou gerust wat meer mogen zijn. Het geeft echter veel voldoening om die waardevolle boomgaarden te onderhouden. Hoogstamboomgaarden zijn er namelijk voor vele volgende generaties.
Plaats een proefbestelling via Voedselteams
Een keuze voor de producten van 't Fruitratje is ook een keuze voor een landschap met een ecologische en cultureel-historische waarde. Voor wie zich afvraagt wat dat fruitratje dan toch is: het fruitratje of de eikelmuis is een bedreigde diersoort die vroeger veel voor kwam in hoogstamboomgaarden en zijn omringende landschap. Een landschap dat vandaag de dag eveneens bedreigd is.
Oude rassen en variëteiten
Bram onderhoudt ongeveer 12 ha hoogstam boomgaarden. Aan de Blauwschuurhoeve staan enkele hele oude bomen die tot wel 800 kg appels kunnen geven. Sommigen zijn net na de Tweede Wereldoorlog geplant door de grootvader van Bram. Met hun grote productie zijn het erg rendabele bomen en ze zorgen bovendien voor een mooi en biodivers landschap.
Bram onderhoudt deze en nog verschillende andere boomgaarden van anderen, via pacht of via onderlinge overeenkomsten. De boomgaarden zijn een bonte mix, appels, peren, abrikozen, krieken, kersen, pruimen…. Dit is een bewuste keuze om het risico te spreiden en is ook goed voor de biodiversiteit.
Er worden nog veel jonge boompjes bij aangeplant, allemaal oude rassen. Het duurt 15 à 20 jaar vooraleer een boom voldoende opbrengst heeft, dit vraagt dus een goede planning en een lange termijnvisie. Die oude rassen kunnen wel tot 100 jaar oud worden. Daarnaast plant Bram ook veel hagen en graaft hij poeltjes. Dat zorgt voor meer biodiversiteit, meer variatie in gewassen en een rijk insectenleven helpt ook bij de natuurlijke bestrijding van ziektes en plagen. Maar dit landschapswerk vraagt wel een groot engagement met veel vrijwillige werkuren en een hoop papierwerk.
Natuurlijke werkwijze
Bram gebruikt enkel feromonen tegen de fruitmot, geen andere bestrijdingsmiddelen. In de boomgaarden grazen schapen, dit zorgt voor een natuurlijke bemesting. Bij nieuwe aanplanten wordt schimmeldominante compost en lavameel gebruikt. Tijdens de grote droogteperiode van enkele jaren geleden heeft Bram voor het eerst water moeten geven aan de nieuwe aanplanten. Hiervoor werd regenwater gebruikt dat wordt opgeslagen.
De pluk
Plukken in hoogstamboomgaarden is heel tijdsintensief. In het seizoen schakelt Bram een seizoenarbeider in. Hij investeert nu ook in een toestel dat de pluk vergemakkelijkt, het is een soort omgekeerde grote parasol waar het fruit in valt. Verder is het vooral veel klimmen in de bomen, met de plukmand op de rug. Toch voor het fruit dat zo verkocht wordt. Het fruit dat dient voor de sappen wordt van de bomen ‘geschud’. Niet al het fruit wordt geoogst, Bram laat altijd wat hangen voor de vogels die er in de wintermaanden dankbaar gebruik van maken.
De verkoop
Een deel van het fruit wordt zo verkocht, het meeste wordt echter verwerkt tot sappen en siroop. Er zijn 14 soorten sap te verkrijgen. Appelsap wordt gemengd met frambozen, krieken, kers, rode biet…. Die zijn ofwel afkomstig uit de eigen boomgaarden, of aangekocht bij collega (bio) telers zoals de Ferme Framboos, Pur Fruit, De Wikke.
Zowel het fruit, sap en siroop worden verkocht via verschillende kanalen: markten, enkele winkels en restaurants in Brussel en Leuven, en uiteraard aan de voedselteams van Vlaams Brabant. Vier keer per jaar organiseren de GASAP’s (Réseau des Groupes d'Achat Solidaires de l'Agriculture Paysanne) van Brussel ook een verkoop.
De verkoop is dus gediversifieerd en dat is goed. Het vergt wel veel werk en tijd. Al bij al is het runnen van zijn bedrijf toch heel arbeidsintensief, er komt veel handwerk bij kijken. Zijn uurloon kent Bram niet echt maar het zou gerust wat meer mogen zijn. Het geeft echter veel voldoening om die waardevolle boomgaarden te onderhouden. Hoogstamboomgaarden zijn er namelijk voor vele volgende generaties.
Wist je dat:
- Elke fruitboom wordt geënt op een onderstam? Enten wordt gedaan om met zekerheid een bepaald ras te kunnen oogsten. Voor hoogstam wordt er zelfs eerst een tussenstam geënt en op 2 meter wordt het ras geënt
- Er voor 1 potje stroop van 400 gr bijna 3 kilo appels en/of peren nodig zijn?
- Er wereldwijd wel meer dan 50 verschillende soorten renet appels zijn?
- Appelrassen zoals de Court-Pendu Rosat en Reinette de France behoren tot Bram zijn favorieten.
Doe je mee?
Eet jij ook liever lekker en duurzaam? Het kan via Voedselteams.
Spread the Lof!
Plaats een proefbestelling via Voedselteams
Dit artikel werd mogelijk gemaakt met de steun van Vlaams-Brabant
